نزاع اخباریان و اصولیان از نگاه هاینس هالم

هاینس هالم [Heinz Halm] در کتاب «تشیع» ترجمه محمد تقی اکبری صفحه 183 می نویسد:

اصولیان پیروز این اصل اخباریان را دایر بر آن‌که فقط کلام قرآنى و روایات امامان راهنماى مؤمنان است، به‌عنوان نوعى بدعت محکوم کردند و ملاّ محمد امین استرآبادى (م ١٠٣٣/١۶٢۴) را مسؤول آن دانستند. این دیدگاه از نظر تاریخى درست نیست، زیرا درحقیقت، مکتب اصولیان خود بدعتى بود که نشانه‌هاى آن را در گذشته تا زمان رواج علم کلام در تحصیلات دینى به همّت شیخ مفید و مکتب او مى‌توان دنبال کرد.

توسّل اصولیان به عقل در برابر مراعات مطلق نقل، چند مفهوم مهم در برداشت. در حالى‌که اخباریان حدیث را تنها منبع موثق مى‌شناختند و بنابراین مرجعیّت کامل را به امام غایب واگذاشتند، اصولیان مرجعیّت اشخاص زنده را جایگزین آن کردند. امام «از وظایف خود در مقام رئیس واقعى حکومت آینده محروم مى‌شود» و نمایندگى جمعى جاى او را مى‌گیرد؛ نقش او تا حدّ نقش یک قدیس تنزّل مى‌یابد، یعنى کسى که در مسائل مبتلا به روزمره به‌عنوان مدافع مردم به او متوسّل مى‌شوند. در حالى‌که به عقیدۀ اخباریان، فرد مؤمن مى‌تواند در تمام مسائل اعتقادى از حدیث به یقین مطلق برسد، اجتهاد اصولیان فقط مى‌تواند به یک ظنّ منتهى شود.

زیارت قبور علما

امشب بعد از نماز مغرب یه سر رفتم قبرستان شیخان...
هوا سرد بود.

شیخ صدوق (ره) و نظریه تحریف قرآن

رئیس المحدثین شیخ صدوق می فرماید:

اعتقادنا أنّ القرآن الذی أنزله اللّه تعالى على نبیّه محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم هو ما بین الدفّتین، و هو ما فی أیدی الناس، لیس بأکثر من ذلک ... و من نسب إلینا أنّا نقول إنّه أکثر من ذلک فهو کاذب. (الإعتقادات، ص: 84)

قرآنی که خداوند بر پیامبرش نازش کرد، همین قرآنی است که در دست مردم است و کسی که به ما نسبت دهد که قرآن بیشتر از این بوده، دروغگوست.

وصیت نامه میرزا محمد اخباری

بسم اللّه و سلام علی اصفیاء اللّه

اما بعد این چند وصیتست که خامه نصح ختامه خاطی جانی محمد بن عبد النبی النیسابوری الخراسانی برای فرزند روحانی ملا محمد باقر اخرج الله حب الدنیا من قلبه تحریر می نماید
نور چشما بسیار باید متذکّر خروج روح از بدن و تفرق اوصال و سیلان حدقه و اختلاف دیدان در ارکان باشی و بالمرّة عداوت غیر اعداء اهل بیت علیهم السلام را از دل بیرون کنی و در صدد تشفّی نفس امّارة باطفاء نائره غیظ و غضب با انتقام در نیائی و هر سخنی که از زبانت جاری میشود اگر مقرّب بحضرت احدیّت و منشأ ‌اصلاح حال عباد اللّه باشد باید جاری کنی و الا سکوت را لازم دانی و سخن حق را از دشمن و نادان قبول کنی و سخن باطل را از دوست و دانا نشنوی و عمل را از حرکات و سکنات منحصر در اصلاح نفس میکنی بمخالفت کردن آن در مشتهیات:

عشوۀ ابلیس از تلبیس تست
در تو هر یک آرزو ابلیس تست
گر کنی یک آرزوی خود تمام
در تو صد ابلیس زاید والسّلام